วิธีกินยาคุม 21 เม็ด ครั้งแรก และ 28 เม็ด สำหรับมือใหม่

‘วิธีกินยาคุม 21 เม็ด ครั้งแรก กินอย่างไรดี?’

‘ยาคุม 21 เม็ด และ 28 เม็ด ต่างกันอย่างไร?’

หากสาว ๆ คนไหนเป็นมือใหม่ที่กำลังมีคำถามเหล่านี้ และมองหาคำแนะนำในการคุมกำเนิดด้วยวิธีการกินยาคุมอยู่ล่ะก็ วันนี้ Talk To PEACH จะชวนสาว ๆ ทุกคนไปทำความรู้จักกับการกินยาคุมกำเนิด ชนิดฮอร์โมนรวมแบบ 21 เม็ด และ 28 เม็ด เพื่อให้เข้าใจและรู้จักวิธีใช้อย่างถูกต้อง พร้อมข้อควรรู้และข้อควรระวังที่สาว ๆ ควรทราบ 

ยาเม็ดคุมกำเนิดคืออะไร และออกฤทธิ์อย่างไรบ้าง

ยาเม็ดคุมกำเนิด (Oral contraceptive pill หรือ Birth control pill) เป็นยาที่มีส่วนผสมของฮอร์โมนเพศหญิงเอสโตรเจน (Estrogen) และ โปรเจสติน (Progestin) ออกฤทธิ์ต่อการทำงานของปากมดลูก ผนังมดลูก และรังไข่ สามารถป้องกันการตั้งครรภ์ด้วยการยับยั้งการตกไข่ ทำให้เยื่อบุโพรงมดลูกไม่พร้อมต่อการฝังตัวของตัวอ่อน พร้อมทั้งทำให้มูกที่ปากมดลูกเป็นด่างเหนียวข้นขึ้น จนอสุจิไม่สามารถเข้าไปปฏิสนธิกับไข่ในท่อนำไข่ได้ 

โดยวิธีการคุมกำเนิดด้วยยาเม็ดคุมกำเนิด ถือเป็นวิธีที่ได้รับความนิยมอย่างมากในปัจจุบัน เนื่องจากเป็นวิธีที่ง่ายและสะดวกรวดเร็ว ถึงแม้ว่าจะง่ายต่อการทานขนาดไหน แต่เราควรศึกษาวิธีใช้และกินอย่างถูกวิธี เพื่อให้สามารถป้องกันการตั้งครรภ์ได้อย่างมีประสิทธิภาพ และลดความเสี่ยงในการตั้งครรภ์ได้

 

ยาเม็ดคุมกำเนิด มีทั้งหมดกี่ประเภท? 

เราสามารถแบ่งยาเม็ดคุมกำเนิดได้เป็น 2 กลุ่ม คือ ยาคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมนรวม และยาเม็ดคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมนเดี่ยว

 

1. ยาเม็ดคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมนรวม (Combined Oral Contraceptive – COC) เป็นยาที่มีส่วนผสมของฮอร์โมนเพศหญิงเอสโตรเจน (Estrogen) และ โปรเจสติน (Progestin) รวมกันอยู่ในเม็ดเดียว โดยยาคุมชนิดนี้เป็นยาคุมชนิดที่ได้รับความนิยมมากที่สุด เพราะมีประสิทธิภาพในการป้องกันการตั้งครรภ์สูง หากทานเป็นประจำอย่างถูกวิธี  จะช่วยให้ประจำเดือนมาตรงเวลา และสามารถบรรเทาอาการปวดประจำเดือนให้ลดลงได้  

 

2. ยาเม็ดคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมนเดี่ยว (Progestrogen-only pills – POP) เป็นยาที่มีฮอร์โมนโปรเจสเตอโรน (Progesterone) เพียงอย่างเดียว ข้อดีคือยาคุมชนิดนี้เป็นยาประเภทที่ผลิตออกมา เพื่อลดอาการข้างเคียงจากฮอร์โมนเอสโตรเจน โดยจะใช้ในกรณีที่มีข้อห้ามในการใช้ฮอร์โมนเอสโตรเจน อยู่ในช่วงให้นมบุตรหลังคลอด หรือกรณีใช้เป็นยาคุมฉุกเฉิน เป็นต้น

 

รู้จักยาคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมนรวม แบบ 21 เม็ด และ 28 เม็ด พร้อมแนะนำวิธีการใช้

 

1. ยาคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมนรวม แบบ 21 เม็ด คืออะไร

ยาคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมนรวม แบบ 21 เม็ด เป็นยาคุมที่มีฮอร์โมนทุกเม็ด ไม่มีเม็ดแป้ง ลักษณะของแผงยาจะมีชื่อวันระบุ ข้อดีคือเราสามารถตรวจสอบได้ว่าเราลืมกินยาหรือไม่ และกินถึงวันไหนแล้ว

• วิธีกินยาคุม 21 เม็ด ครั้งแรก 
  • สำหรับการกินครั้งแรกให้เริ่มกินยาในช่วงวันที่ 1-5 ระหว่างที่มีประจำเดือน เพราะตัวยาจะออกฤทธิ์ได้เต็มที่ โดยให้แกะยาให้ตรงกับวันที่เริ่มกิน เช่น เริ่มกินวันจันทร์ ก็ให้แกะเม็ดที่ระบุบนแผงว่า MON หรือ จ. ออกมากิน
  • กินยาในเวลาเดียวกันทุกวัน วันละ 1 เม็ด ตามวันและลูกศรที่ชี้ระบุไว้บนแผง
  • เมื่อกินจนหมดแผง แล้วต้องเว้น 7 วัน ก่อนเริ่มแผงใหม่ 
  • ในช่วงที่เว้นการกินยาประมาณ 1-3 วัน จะเริ่มมีประจำเดือน

• คำแนะนำสำหรับการกินยาคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมนรวม แบบ 21 เม็ด
  • ควรใช้แอปพลิเคชัน หรือตั้ง Reminder เพื่อเตือนไม่ให้ลืมกินยาและกินให้ตรงเวลาทุกวัน เพราะหากลืมหรือกินไม่ตรงเวลา จะทำให้ประสิทธิภาพในการคุมกำเนิดลดลง และมีโอกาสในการตั้งครรภ์เพิ่มมากขึ้น

 

2. ยาคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมนรวม แบบ 28 เม็ด คืออะไร

ยาคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมนรวม แบบ 28 เม็ด เป็นยาที่มีฮอร์โมนจำนวน 21 เม็ด และไม่มีตัวยา หรือที่เรียกว่า เม็ดแป้ง อีก 7 เม็ด 

• วิธีกินยาคุมกำเนิด แบบ 28 เม็ด ครั้งแรก
  • สำหรับการกินครั้งแรกให้เริ่มกินยาในช่วงวันที่ 1-5 ระหว่างที่มีประจำเดือน เพราะตัวยาจะออกฤทธิ์ได้เต็มที่ โดยให้แกะยาตามลำดับเม็ดที่กิน คือเม็ดที่ 1
  • กินยาในเวลาเดียวกันทุกวัน วันละ 1 เม็ด ตามลำดับจนครบถึงเม็ดที่ 28
  • ในช่วงที่กินเม็ดแป้งไปประมาณ 1-3 เม็ด จะเริ่มมีประจำเดือน
  • เมื่อกินหมดแผงแล้ว ให้เริ่มแผงใหม่ในวันถัดไป โดยไม่ต้องเว้นใด ๆ ทั้งสิ้น

 

ข้อควรระวัง! ถ้าลืมกินยา ควรทำอย่างไรดี?

1. หากลืมกินยาไป 1 วัน หรือกินไม่ตรงเวลา ให้รีบกินยาทันทีที่นึกออก 
2. หากลืมกินยา 2 วัน ให้กินยา 2 เม็ดทันที แบ่งเป็นเช้าและก่อนนอน และในวันถัดไปอีก 2 เม็ด ช่วงเช้าและก่อนนอนเช่นกัน ระหว่างนี้ควรใช้ถุงยางอนามัยเมื่อมีเพศสัมพันธ์จนกว่าจะเริ่มยาแผงใหม่
3. หากลืมทานยามากกว่า 2 วันขึ้นไป ให้เลิกกินยาแผงนั้น แล้วรอจนกว่าประจำเดือนจะมาอีกครั้งจึงเริ่มกินแผงใหม่ ระหว่างนี้ควรใช้ถุงยางอนามัยเมื่อมีเพศสัมพันธ์จนกว่าจะเริ่มยาแผงใหม่เช่นกัน

 

ก่อนใช้ยาเม็ดคุมกำเนิด ควรรู้และควรระวังอะไรบ้าง

• ข้อแนะนำในการกินยาเม็ดคุมกำเนิด
  • ควรปรึกษาแพทย์ก่อนใช้ยาเม็ดคุมกำเนิด เนื่องจากบางคนอาจมีโรคหรืออยู่ในภาวะที่ห้ามใช้ เช่น กำลังตั้งครรภ์หรือสงสัยว่าตั้งครรภ์
  • ต้องกินยาคุมกำเนิดในเวลาเดิมทุกวัน
  • หากมีอาการท้องเสีย ถ่ายเหลว อาเจียน จะทำให้การดูดซึมตัวยาน้อยลง จึงควรใช้วิธีการคุมกำเนิดอื่น ๆ ร่วมด้วย เช่น การใช้ถุงยางอนามัย 
  • ยาเม็ดคุมกำเนิดไม่สามารถป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ได้ จึงควรใช้ถุงยางอนามัยร่วมด้วย เพื่อป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์
  • ดูวันหมดอายุก่อนกิน เพื่อประสิทธิภาพในการคุมกำเนิด
  • หากมีอาการผิดปกติขณะใช้ยาคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมนรวม ให้หยุดยาทันที และไปพบแพทย์

• อาการไม่พึงประสงค์ หรือผลข้างเคียงจากการกินยาเม็ดคุมกำเนิดที่อาจเกิดขึ้น
  • คลื่นไส้ อาเจียน
  • เจ็บคัดเต้านม 
  • ท้องอืด 
  • ปวดศีรษะ 
  • ตัวบวมน้ำ 
  • มีเลือดออกกะปริบกะปรอยคล้ายประจำเดือน
  • ในคนที่สูบบุหรี่ ยาคุมกำเนิดอาจเพิ่มความเสี่ยงในการเกิดลิ่มเลือดอุดตัน สาเหตุของโรคหัวใจ และหลอดเลือดสมอง

 

 

สาว ๆ มือใหม่หัดกินยาคุมครั้งแรก ปรึกษา Talk to PEACH ได้

สามารถพูดคุยกับนักเพศวิทยาผู้เชี่ยวชาญ เพื่อแก้ปัญหาอย่างตรงจุดง่าย ๆ ผ่านวิดีโอคอล และแชทถาม-ตอบผ่านแอป Talk to PEACH หรือ หากมีข้อสงสัยเกี่ยวกับเรื่องเพศ ดูรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ Talk To PEACH: https://oci.ltd/tozFV0P